s. Weronika (Anna Majcher)

W l. 1915-1919 pracowała w zamienionym na szpital dla rannych żołnierzy internacie dla uczennic seminarium nauczycielskiego we Lwowie przy ul. Słodowej 6. Po odbyciu praktyk w ochronce w Mikulincach, pow. Śniatyń (1919-1920) i w Domu Sierot "Opatrzność" w Warszawie przy ul. Chełmskiej 19 została skierowana do Włocławka, gdzie 1 X 1921 r. objęła obowiązki wychowawczyni i kierowniczki Domu Sierot "Opatrzność" przy ul. Biskupiej 8 (od 1930 r. Łaziennej 6), należącym do Włocławskiego Towarzystwa Wspomagania Biednych, a prowadzonym przez siostry Rodziny Maryi od 1919 r. Wspólnie z prezesem Towarzystwa, ks. Franciszkiem Mikulskim, ustawicznie zmuszona była zabiegać o środki na jego funkcjonowanie i na potrzeby wychowanków, m. in. przy pomocy finansowej Związku Ziemianek Polskich organizowała co roku kolonie dla wszystkich dzieci z tej placówki, głównie w Brześciu Kuj.

A. Majcher była jednocześnie, od 25 IV 1923 r. do 1 IX 1939 r., nauczycielką religii w państwowych szkołach powszechnych we Włocławku, w tym szkoły nr 6. Podnosząc kwalifikacje, ukończyła 28 VI 1924 roczny kurs katechetyczny Archidiecezji Warszawskiej zorganizowany przy Katolickim Związku Polek w Warszawie. W 1929 r. bp. K.M. Radoński przedłużył jej misję kanoniczną do nauczania religii na czas nieograniczony. To w tym okresie poznała większość osób, z którymi współpracowała w okresie okupacji.

Po wybuchu wojny, 6 IX 1939 r. ewakuowała z dwiema siostrami 40 wychowanków najpierw do Brześcia Kuj. i Rzadkiej Woli, a następnie przy pomocy wojska do Chocenia. Stąd 24 września powróciła do ograbionego i częściowo zdewastowanego sierocińca przy ul. Łaziennej. Kierowała nim do końca 1939 r. A. Majcher pozostała, razem z s. Janiną Matulką, nielegalnie w mieście po zmuszeniu sióstr ze Zgromadzenia do opuszczenia Włocławka w styczniu-lutym 1940 r. (mogły wyjechać do wybranych przez siebie miejscowości, także w GG) i usunięciu z dniem 1 I 1940 r. z „Domu Sierot Opatrzność". A. Majcher włączyła się w działalność konspiracyjną w szeregach NOW i AK. Przechowywała pisma konspiracyjne i ułatwiała kontakty członkom podziemia. Mieszkanie jej i s. J. Matulki przy ul. Chmielnej służyło za miejsce spotkań komendanta Franciszka (NN) z 4-5 konspiratorami, odbywanych 2-3 razy w tygodniu, zwykle wieczorami, w których s. Majcher brała udział. Współpracowała również z zakonnikiem-kapucynem Stanisławem Drewnowskim, o. Laurentym (czynnym także w tajnej oświacie na terenie miasta) w zdobywaniu nowych dokumentów dla osób zagrożonych aresztowaniem przez gestapo i przerzucaniu ich przez zieloną granicę do GG. We wszystkich tych formach konspiracyjnej działalności ściśle współdziałała z J. Matulką.

Już w styczniu 1940 r. Anna Majcher nawiązała kontakt z innymi nauczycielkami i od 15 I 1940 r. do 20I 1945 r. prowadziła tajne nauczanie, ucząc wszystkich przedmiotów z zakresu klas I-IV, przy czym stale zmieniała miejsce prowadzonych lekcji, które odbywały się w jej w mieszkaniu, w domach uczniów czy zaufanych rodzin. (W tej działalności rolę s. J. Matulki można określić jako pomocniczą. To ona zapewniała bezpieczeństwo kompletów, ale i sama często uczyła). A. Majcher współpracowała w tym zakresie głównie z Zofią Bromont, Anną Malinowską, Cecylią Moszczyńską, Marią Woźnicką, Aliną Janiną Dziedzic po mężu Ziółkowską (przedwojenną nauczycielką siedmioklasowej szkoły ss. Franciszkanek Rodziny Maryi w Szamotułach, która poprzez A. Majcher, podobnie jak A. Malinowska, dotarła do innych nauczycielek) i pozostającym poza tą grupą, ukrywającym się nauczycielem Janem Nowakowskim oraz Józefą Sołtysiak. Narady w celu omówienia programów nauczania i działania odbywały się w mieszkaniu Z. Bromont (po mężu Zalewskiej). Sporadycznie współpracowała również z Heleną Grekowicz i Tadeuszem Cyprianem Foppem oraz wspomnianym S. Drew- nowskim. Pierwsze komplety A. Majcher liczyły łącznie 12 osób, później (od początku 1943) systematyczną nauką objęła ok. 30 dzieci.

Obok nauki wszystkich przedmiotów uczyła również religii, przygotowując dzieci do I Komunii świętej. Tą formą nauczania obejmowała od 50 do 100 dzieci rocznie i 18 dzieci z Domu Sierot „Opatrzność”. 1 I 1940 r. władze okupacyjne odebrały zakład siostrom, a jego zarząd przejęła Greta Gutmann, Niemka, pochodząca znad Morza Czarnego. Majcher i Matulka utrzymywały kontakt z dziećmi przez swoją wychowankę Marię Rzeczkowską, która jako jedyna Polka została w zakładzie w charakterze pomocy wychowawczej. Pomocy udzielała im również kucharka Sabina Kozłowska. Spotkania i lekcje odbywały się tam potajemnie, na strychu, we wczesnych godzinach rannych, zanim do pracy przybył personel niemiecki. Nauka trwała ok. 2 miesięcy do przyjęcia I Komunii świętej w sierpniu 1941 r. (współpraca z proboszczem Karolem Schwartzem). W 1942 r. Niemcy zlikwidowali sierociniec, w miejsce którego utworzono przedszkole i żłobek dla dzieci niemieckich. Ta działalność Anny Majcher przeciwdziałała zniemczeniu dzieci, zwłaszcza tych, które uznane zostały za „rasowo wartościowe".

Część dzieci ze zlikwidowanego sierocińca, nadających się do zniemczenia, wywieziono do domów dziecka w Rzeszy, a pozostałe oddano rodzinom we Włocławku. Te ostatnie w większości były objęte nadal opieką A. Majcher pomagającej jej J. Matulki, organizujących pomoc (żywność, lekarstwa) dla rodzin, które je przyjęły. Objęte zostały również nauką, ale już w ramach tajnych kompletów, nie tylko przez A. Majcher, ale i inne nauczycielki współpracujące z siostrami w tym zakresie.

Po zakończeniu wojny Powiatowa Komisja Weryfikacyjna przy Inspektoracie Szkolnym we Włocławku orzeczeniem nr 58/47 z dn. 20 VI 1947 r. zaliczyła jej czas pracy w zorganizowanym tajnym nauczaniu we Włocławku od 15 I 1940 r. do 20 I 1945 r.

Bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych s. Majcher wróciła do dawnego sierocińca przy ul. Łaziennej 6. Wraz z J. Matulką i przybyłymi siostrami podjęła prace restauracyjne zdewastowanego budynku, starając się o zdobycie wyposażenia dla otwarte- go tu ponownie domu dziecka dla 20 sierot wojennych i przedszkola „Wiosna" dla 70-100 dzieci oraz przedszkola parafialnego „Caritas" przy ul. Gdańskiej 2 dla 30 dzieci (placówki te zostały zamknięte przez ówczesne władze w 1949 r.).

Jednocześnie, wspólnie z ks. Władysławem Szafrańskim, podjęła wysiłki na rzecz organizacji nauki religii w szkołach, przygotowując pomoce naukowe, a nawet przepisując katechizmy, których brak szczególnie odczuwano. 8 II 1945 r. podjęła pracę katechetyczną w szkole nr 4 i 5 (misja kanoniczna udzielona przez wikariusza generalnego Franciszka Korszyńskiego z dn. 19 XII 1946 r.). Po zakończeniu pierwszego roku szkolnego na krótko opuściła Włocławek i udała się do Przemyśla, otrzymała bowiem, decyzją rady generalnej swego Zgromadzenia, nominację na 3 lata na przełożoną Prowincji Krakowskiej pw. Najświętszego Serca Jezusowego. Od delegatki m. Teresy Moskwityn przejęła pieczęcie i dokumentację prowincji, a następnie przeprowadziła wizytacje kilku placówek. Po dokonaniu tych czynności powróciła do Włocławka i przez ponad rok próbowała godzić zarządzanie prowincją, z katechizacją w mieście. Okazało się to niemożliwe, dlatego miała ponownie wyjechać z Włocławka. Jednak na prośbę ks. W. Szafrańskiego, teraz już kanclerza Kurii Biskupiej, wikaria generalna Janina J. Wirball zwolniła s. A. Majcher z prowincjalstwa, a mianowała przełożoną domu we Włocławku i radną zarządu Prowincji Poznańskiej.

A. Majcher pracowała w szkołach włocławskich do lutego 1954 r. Po usunięciu katechizacji ze szkół została dwukrotnie przez Komisję Lekarską przy Prezydium WRN w Bydgoszczy uznana za niezdolną do służby, co stało się pretekstem do odsunięcia jej od pracy w szkolnictwie. Ministerstwo Oświaty nie uwzględniło jej odwołania od decyzji Wydziału Oświaty Prezydium WRN z 7 XII 1953 r., ale jednocześnie wyraziło zgodę na skorzystanie przez nią z urlopu płatnego dla poratowania zdrowia w okresie od 1 II do 31 VIII 1954 r. Z dniem jego zakończenia została przeniesiona w stan spoczynku z powodu trwałej niezdolności do służby. Pomimo przejścia na przymusową emeryturę nadal nauczała w l. 1955-1956 religii dzieci i młodzież (do 1700 osób), wspólnie z o. Apolinarym Żakiem, w klasztorze franciszkanów (reformatów) i prowadziła przy nim przedszkole. Po przejściowej liberalizacji polityki władz państwowych uczyła, ponownie jako nauczycielka kontraktowa, religii w Szkole Podstawowej nr 4 od 71 1957 r. do 31 VIII 1958 r. Jednocześnie w l. 1957-1959 s. Majcher pełniła funkcję kierowniczki przedszkola przy ul. Łaziennej, a w okresie od 1956 r. do 1960 r. była przełożoną domu Zgromadzenia we Włocławku.

W I. 1961-1967 przebywała poza Włocławkiem, pełniąc obowiązki przełożonej w domach Zgromadzenia w Ciechocinku (do 1964) i Wieńcu Zdroju. Do Włocławka wróciła na stałe 8 IX 1967 r. i nadal ofiarnie działała na rzecz Zgromadzenia i miejscowej społeczności.

A. Majcher zmarła 20 XI 1976 r. we Włocławku i została pochowana na miejscowym cmentarzu komunalnym.