Ks. Franciszek Leski
Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 2, s. 105-106
LESKI FRANCISZEK w zakonie INNOCENTY
(1697-1787), reformat, gwardian klasztoru we Włocławku, prowincjał i archiwista.
Urodził się w 1697 r. w Tylicach koło Nowego Miasta Lubawskiego w rodzinie Wojciecha i Barbary. Średnie wykształcenie zdobył w Grudziądzu. Dnia 27 XI 1716 r. wstąpił w Szczawinie Kościelnym koło Gostynina do Wielkopolskiej Prowincji Reformatów pw. św. Antoniego z Padwy, gdzie po roku złożył śluby zakonne. Studia filozoficzno-teologiczne ukończył w Gdańsku-Chełmie. Po przyjęciu święceń kapłańskich pracował m.in. w Wejherowie jako kaznodzieja (1729-1730) i gwardian (1730-1731).
Do Włocławka przybył 17 VII 1733 r. i wikariuszem klasztoru; w latach 1734-1737 był jego gwardianem. W 1734 r. z funduszów Szymona Szaniawskiego, kanonika katedralnego, wybudował ołtarz w kaplicy Niepokalanego Poczęcia NMP. Ponieważ namalowany doń obraz pędzla Franciszka Gradowskiego nie spodobał się, kanonik kruszwicki Franciszek Mysiecki zamówił inny wizerunek u malarza królewskiego w Warszawie. W następnym latach swego urzędowania I. Leski zastąpił dotychczasowe drewniane piętro klasztoru murowanym i przebudował refektarz, wyposażając go w murowane sklepienie, nowe okna, drzwi i marmurowy lawaterz. Wzniósł także oddzielne skrzydło i przeznaczył je na skład i urządzenia sanitarne. Wszystkie te prace wykonano pod nadzorem architekta Jana Chrzciciela Cocchi'ego z Torunia, który równocześnie pracował we Włocławku przy przebudowie pałacu biskupiego i budowie kolegium wikariuszy katedralnych. To ostatnie wznosił Franciszek Chmielewski, kanonik katedralny, który ofiarował klasztorowi cegłę potrzebną na wspomniane inwestycje. W 1736 r. na placu przed kościołem na dębowej kolumnie stanęła figura Niepokalanego Poczęcia NMP. Jej fundatorem był Ludwik Roszkowski, generalny komisarz Franciszka Jakuba Szembeka, chorążego nadwornego koronnego. Innocenty Leski wszystkie te prace dokładnie opisał w kronice klasztornej. Sprawił ponadto księgę do wpisywania kopii pism nadchodzących do klasztoru. Później był gwardianem w Wieluniu (1744-1746, 1749-1750), magistrem nowicjatu w Wejherowie (1746-1749). Równocześnie pełnił obowiązki członka zarządu prowincji - definitora. W 1750 r. został prowincjałem Pruskiej Prowincji Reformatów pw. Wniebowzięcia NMP, utworzonej z wydzielenia 12 klasztorów z Wielkopolskiej Prowincji, m.in. także we Włocławku. Głównie jego staraniem przeprowadzono w dniu 4 VI 1752 r. koronację łaskami słynącej figury Matki Bożej w Łąkach Bratiańskich koło Nowego Miasta Lubawskiego, w oparciu o zezwolenie papieża Benedykta XIV z 1750 r. Uroczystość tę I. Leski szczegółowo opisał. Jako archiwista Prowincji (1755-1777) przekopiował, w większości sam, najstarsze kroniki Wielkopolskiej Prowincji dla nowej prowincji oraz dokumenty fundacyjne wszystkich klasztorów. Te rękopisy wciąż stanowią podstawowe źródło do badań historycznych. Od 1762-1765 był kustoszem, czyli zastępcą prowincjała.
Zmarł 11 IX 1787 r. w Łąkach Bratiańskich, gdzie też został pochowany w podziemiach kościoła zakonnego.
Archiwum Diecezjalne w Pelplinie, Monastica. Wejherowo, sygn. 1, Liber seu matricula conventus ac totius fundationis Weiheropolianae, k. 299; Archiwum Diecezjalne w Płocku, sygn. Zak. 7, Liber canonicarum disquisitionum (1714-1845); sygn. Zak. 4, Protocollum susceptorum et metrica fratrum novellorum professorum (1662- 1752); APRK, bez sygn.: Erectiones omnium Almae Antonianae Provinciae Maioris Poloniae et ab ea die 9na Augusti 1750/1750 exdivisae Mariano-Prussicae Patrum Ordinis Minorum S.P.N. Fran- cisci Reformatorum conventuum, s. 34, 55, 95, 426, 465-467, 474, 502, 504, 507, 510; Liber contingens omnes pastorales literas tam generales quam provinciales transmissas ad Conventum Vladislaviensem (1734-1783), s. 270, 305, 309, 338, 349, 377, 386, 396, 402, 415, 424, 437, 467, 494, 519, 543, 571, 579, 599, 610, 642, 653, 670, 685, 690, 698, 724, 744, 756, 769, 775, 785, 801, 807, 812, 826; Monologium mortuorum, Węgrów 1854; Protocolla Conventus Vielunensis (1699-1763), s. 718, 726, 824, 828; Protocollon seu acta Conventus Vladislaviensis (1653-1751), s. 91- 93, 111-114, 119-120; Blachut A.J., Najstarszy opis koronacji figury Matki Bożej w Łąkach Bratiańskich w 1752 roku, „Studia Franciszkańskie", 2003, t. 13, s. 249-276; Frycz J., Gąsiorowski E., Jan Chrzciciel Cocchi (1701-1759), architekt toruński, [w:] Artyści w dawnym Toruniu, pod red. J. Poklewskiego, Warszawa i in. 1985, s. 98; Morawski M., Monografia, s. 285; Mysłkowski O., Dalszy ciąg przydatku do Kronik Braci Mniejszych, [b.m.] 1806, s. 43, 50; Szteinke A.J., Kościół, s. 21, 34, 54; tenże, Źródła do dziejów Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Polsce oraz na Śląsku (1621-1900), [w:] Franciszkanie w Polsce XVI-XVIII wieku, Niepokalanów 2003, t. II, cz. 2, s. 59-60.
Anzelm Janusz Szteinke